Przyczyny
- urazy
- infekcje
- nieodpowiednie żywienie (zachwiana równowaga wapnia),
- wady wrodzone ,
- zaburzenia pracy układu nerwowego konia,
- zaburzenia krążenia
Istnieją dwa główne rodzaje kulawizny. Przy kulawiźnie ostrej koń nie jest w stanie postawić nogi na ziemi. Przy kulawiźnie łagodniejszej koń chodzi, ale utyka. Kulawizna może być także niewyraźna i możliwa do rozpoznania jedynie przez lekarza weterynarii .
Obserwacja konia pod kątem kulawizny może polegać na:
- Obserwacji konia w stajni – czy równo obciąża wszystkie nogi, czy widoczne są obrzęki lub ślady urazów;
- Sprawdzeniu, czy w którymś z kopyt nie utkwił twardy lub ostry przedmiot;
- Kulawizna pochodząca od kopyta może być wyczuta przez dotyk – należy sprawdzić, czy kopyto nie jest gorące; stosuje się też opukiwanie kopyta w różnych miejscach, by sprawdzić bolesność;
- U koni podkutych bolesność kopyta może być spowodowana wadliwym przybiciem podkowy;
- Całe nogi konia należy sprawdzić dotykiem, szukając obrzęków i miejsc o podwyższonej temperaturze;
- Obserwacji konia w ruchu na twardym podłożu – wymaga to udziału dwóch osób, z których jedna prowadzi konia (w stępie, w kłusie, a potem na kole), a druga obserwuje jego ruch;
- Podczas ruchu konia na twardym podłożu, kulawizna może objawiać się nieregularnym rytmem uderzeń kopyt;
- Obserwacji szyi konia podczas ruchu – przy stawianiu chorej nogi koń podnosi szyję, by odciążyć bolesną kończynę;
- Obserwacji wykroku konia, który przy kulawiźnie może być krótszy niż zazwyczaj;
- Kulawizna może być widoczna dopiero w ruchu pod jeźdźcem (pod obciążeniem)
Schorzenia morzyskowe (schorzenia kolkowe, morzysko) – Są następstwem zaburzeń w przewodzie pokarmowym . Towarzyszy im ból , ujawniający się niepokojem zwierzęcia . Morzysko może mieć różne nasilenie – od bólu niezbyt silnego i szybko przemijającego, aż po ból ostry, kończący się śmiercią konia.
Morzyska powodowane są różnymi czynnikami. Niektóre wynikają z nieprawidłowego utrzymania konia; inne bywają zupełnie niezależne od człowieka. Do najważniejszych przyczyn należą:
- Nieprawidłowy stan uzębienia konia (nierównomierne ścieranie pozostawione bez interwencji) – źle strawiona pasza zakłóca ruchy jelit;
- Nadmierne osłabienie, wyczerpanie oraz podekscytowanie konia mogące doprowadzić do zaburzeń perystaltyki jelit;
- Spożywanie zbyt dużej ilości soczystej zielonej paszy powodujące nadmierną produkcję gazów w układzie pokarmowym na skutek fermentacji ;
- Spożywanie pęczniejącego ziarna lub innych pęczniejących pokarmów, które może spowodować ostre rozszerzenie żołądka;
- Zaniedbanie regularnego odrobaczania konia – larwy pasożytów mogą powodować tętniaki, arterii , skutkujące zablokowaniem dopływu krwi i obumarciem fragmentu przewodu pokarmowego;
- Karmienie i pojenie konia w nieodpowiednim czasie, np. natychmiast po wyczerpującej pracy;
- Skarmianie paszy zepsutej – przegniłej, spleśniałej, skwaśniałej, zmarzniętej, zakurzonej, zanieczyszczonej piaskiem lub ziemią;
- Podawanie mokrej lub zagrzanej zielonki;
- Pozostawianie zgrzanego konia w przeciągu i na zimnie.
Objawy morzyska u koni są zróżnicowane, zależą od natężenia bólu oraz długości trwania schorzenia. Przy wstępnym rozpoznaniu objawów ważna jest znajomość typowego zachowania danego konia. Do najczęstszych objawów należą:
- nerwowość, osowiały wygląd,
- grzebanie nogą o podłoże, kopanie
- oglądanie się na słabizny (tylną część ciała),
- stanie na sztywno wyprostowanych nogach,
- pocenie się pomimo braku ruchu,
- częste kładzenie lub tarzanie się,
- zaparcie lub rzadki kał
Jeśli u konia występują więcej niż dwa z wymienionych wyżej objawów, należy niezwłocznie wezwać lekarza weterynarii . Na podstawie wyników badań, lekarz decyduje o rodzaju leczenia – farmakologicznego lub chirurgicznego . W przypadkach cięższych, gdy potrzebny jest zabieg chirurgiczny, czas jest najważniejszym czynnikiem powodzenia leczenia.
Rodzaje schorzeń morzyskowych
Do schorzeń morzyskowych zaliczamy:- Ostre rozszerzenie żołądka
- Nieżytowy skurcz jelit
- Wzdęcie jelit cienkich
- Zatkanie jelit ślepych
- Zatkanie jelit cienkich
- Zatkanie okrężnicy dużej
- Zatkanie okrężnicy małej
- Zaczopowanie jelit
- Zakrzep i zator w tętnicy krezkowej
- Przemieszczenie jelit
- Colitis
- Choroba wrzodowa
Ochwat – u konia ostre, rozlane zapalenie tworzywa kopytowego, okrywającego kość kopytową. Ochwat może być ostry lub przewlekły. Zazwyczaj dotyka przednich nóg konia, choć może też pojawić się we wszystkich czterech kopytach . Schorzenie jest bardzo niebezpieczne, ponieważ róg kopyta może ulec trwałemu zniekształceniu w wyniku powikłań.
Przyczyną może być:
- spożycie zbyt dużej ilości ziarna (szczególnie owsa lub jęczmienia),
- brak regularnego ruchu połączony z nieodpowiednim żywieniem,
- pojenie zimną wodą zgrzanego konia po wysiłku, zwłaszcza, gdy nie jest do tego przyzwyczajony,
- praca na zbyt twardym podłożu,
- nieprawidłowości poporodowe u klaczy (zatrzymanie łożyska ),
- biegunka i inne zaburzenia inne zaburzenia układu pokarmowego
- pozostawienie zgrzanego konia na zimnie lub w przeciągu
Objawy ochwatu u koni są łatwo zauważalne:
- Niechęć do poruszania się, przestępowanie z nogi na nogę, próby położenia się;
- Gdy chore są tylko przednie nogi, koń przyjmuje pozycję podobną do siedzącego psa;
- Zmuszony do ruchu koń powłóczy nogami, najpierw stawiając tylną część kopyta (tzw. piętkę)
- Kulawizna występuje z przerwami, a podczas chodzenia koń najpierw stawia tylne części chorych kopyt;
- Kopyta i pęciny są gorące, a podeszwa wybrzuszona;
- Na ścianie kopyta widoczne są poziome pierścienie rogowe;
- Zazwyczaj występuje nadmierne złuszczanie kopyta i oddzielenie się puszki kopytowej od wewnętrznej warstwy twórczej kopyta, co może doprowadzić do przebicia podeszwy kopyta kością kopytową
Potrzebna jest pomoc lekarza weterynarii .Podczas oczekiwania na jego przyjazd, należy usunąć możliwe przyczyny choroby, np. wyeliminować niewłaściwą paszę. Pomaga także chłodzenie nóg konia poprzez polewanie ich zimną wodą, okładanie lodem lub postawienie zwierzęcia w niewielkiej sadzawce z wodą. Konia należy krótko i w krótkich odstępach czasu oprowadzać, aby pobudzić krążenie w nogach .
Leczenie zapalenia chronicznego jest długotrwałe i wymaga stosowania zaleconych przez lekarza środków przeciwzapalnych. W terapii potrzebny jest również udział kowala – stosuje się specjalne korekcyjne "struganie" (tarnikowanie) oraz podkuwanie korekcyjnymi podkowami. Metody te pozwalają w niektórych przypadkach ochwatu chronicznego doprowadzić kopyto do stanu sprzed choroby.
Zapoprężenie– nadwyrężenie mięśni piersiowych koni z powodu przemieszczania się ich pod mocno dopiętym popręgiem. Może nastąpić podczas schylania się konia (schylania szyi, np. w celu skubania trawy) lub obracania konia w wąskiej przestrzeni, np. w wąskim stanowisku, w podciągniętym do jazdy popręgu. Mocno dopięty popręg nie pozwala na właściwe kurczenie się mięśni konia w wymienionych sytuacjach i im podobnych.
Pozostawianie popręgu jedynie lekko dopiętego w momentach, gdy koń nie jest użytkowany pod jeźdźcem. Należy także uważać, by podczas jazdy konnej koń nie schylał się np. w celu skubania trawy. Popręg powinien też być dociągany stopniowo – nie powinno się go dociągać maksymalnie tuż po osiodłaniu zwierzęcia; należy poczekać na stopniowe rozluźnienie się zwierzęcia w ruchu.
Do objawów zapoprężenia należą: obrzęk, sztywność i bolesność mięśni piersiowych konia w okolicy mocowania popręgu.
W leczeniu stosuje się przykładanie zimnych okładów i masaże Koń zapoprężony nie może być siodłany, możliwa jest jedynie lekka praca: lonżowanie i jazda na oklep. Leczenie zapoprężenia trwa około tygodnia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz